Sexuazio prozesua sexu-desberdintze prozesua da zeinagatik emakume eta gizon bezala garatzen joaten garen, maskulinoan eta femeninoan, denak bi noranzkoetan sexuatzen garelarik, ezaugarri bakoitzean intentsitate eta neurri desberdinetan.
Ezaugarri sexuatuak sortzen dituen gertaera sexuatzaileen prozesu konplexuen segida da, eta bizitza osoan zehar eraginkor jarraitzen du, jaiotzetik hiltzeraino.
Sexuazioak desberdintasuna eta aniztasuna sortzen du, subjektu sexuatu bakoitza bakarra eta bereziaz eginez. Prozesu dinamikoa denez, subjektu sexuatu bakoitza beste subjektu sexuatuaz desberdintzeaz gain, bizitzako ziklo osoan zehar bere buruarekiko ere desberdina izatea eragiten du.
Sexuazioak honela eragiten du. Lehen momentuan, eta obulua ernaltzen duen espermatozoidearen arabera, patroi kromosomikoa sortzen da, ginikoa (XX) edo andrikoa (XY) izan daitekeena, eta organismoaren zelula guztietan aztarna ezabaezina ipiniko duena. Hasierako une honetatik aurrera, patroi berdina errepikatzen den hainbat gertaera emango dira: lehenengo, desberdindu gabeko estrukturak sortzen joango dira, eta gero, agente sexuatzaileen akzioarengatik (androgenoak edo ginogenoak izan daitezkeenak), estruktura hauek nornazko andrikoan (maskulinoan) edo noranzko ginikoan (femeninoan) desberdintzen joaten dira, estruktura maskulinoagoak edota femeninoagoak izatera iritsi arte.
Gerta daiteke, arrazoi desberdinengatik, potentzialki sexuagarria den estruktura bat ez inoiz sexuatzea (ondorioz, bere aurre-forma ginikoan geratuko delarik); osatzera ez iristea ere gerta daiteke (eta ezingo da desberdindu osatu ez delako). Horrela izanik, sexuazioa unibertsala bada ere, salbuespenak eman daitezke.
Sexuatzaileak diren agenteak ekintza positiboak egin ditzakete (maskulinizatzea edo feminizatzea) baino ekintza negatiboak ere egin ditzakete (demaskulinizatzea edo desfeminizatzea). Eta sexuazioaren bi modu baino ez egon arren (norabide bereko bi noranzko), ez dago inolaz ere, sexuazio prozesuaren bi ondoriozko soilik. Ez dago inoiz, eta ezin du egon, dimofismorik. Alderantziz, sexuazioaren ondoriozkoak, beti eta ezinbestean, polimorfikoa behar du izan; hau da, intersexuala. Ez dira antagonikoak eta disjuntiboak (“edo”) diren elkarren kontra jartzen diren bi indar, baizik eta batzen eta batera doazen bi osagai konjuntibo (“eta”).
Ekintza sexuatzaileak leku eta momentu zehatz batean zein eta zenbat agente sexuatzaileek jarduten dutenaren araberakoak dira. Ematen diren bariazio eta konbinazio desberdin horien arabera, estruktura sexuatu bakoitzean ematen diren sexu-desberdintzeak kualitatiboak edo kuantitatiboak izan daitezke. Gehiengoa mailaketa kontua da; honegatik, sexu-ezaugarri gehienak partekagarriak dira eta bai emakumeetan, bai gizonezkoetan ager daitezke.
Gertaera sexuatzaile gehienak akzio androgenoa edo ginogenoa duten hormonengatik sortuak dira. Gertaera hauetako asko jaio aurretik ematen dira. Eta nerabezaroan ekintza handiko unea izaten da berriro.
© Joserra Landarroitajauregi
(atal hau Joserra Landarroitajauregi, psikologo, pedagogo eta sexologoaren argitaratu gabeko testu baten laburpena eta itzulpena da. Argitalpen honek egile-eskubideak dauzka)
© 2024 Naizen.
