Skip to main content

Elkartearen historia - Naizen

2015ean estatu mailako Chrysallis elkartekide ginen, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako zortzi familien artean osatu genuen Chrysallis Euskal Herria. Hori izan zen gaur egun, dagoeneko, 300 familiak osatzen dugun Naizen elkartearen hazia.

2015

2015eko martxoaren 8an Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako zortzi familia, Chrysallis estatuko elkartearen kideak, Chrysallis Euskal Herria osatzen genuen, gaur Naizen denaren hazia.

Lehen unetik, hitzaldien bidez ezagutarazten hasi ginen gure lurraldean zehar gure errealitatea, horretarako “sortzen” formatu mistoa modu eraginkor gisa: gure elkartearekin laguntzen duten sexologiako profesionalek ezaguera teorikoa jakinarazten dute eta elkartearen familiek beren bizipenaren lekukotasuna partekatzen dute.

Informazio eta aholku zerbitzua abiarazi genuen, nola telefonoaren bidez, hala posta elektronikoaren bidez. Hor, batez ere, familiei laguntzen diegu, baina eremu desberdineko profesionalei ere erantzuten diegu: irakasleak, hezitzaileak, psikologoak, orientatzaileak…

Gainera, informazio Puntua eta elkarguneak jarri genituen martxan, adin txikiko transexualen familientzat; hilero biltzen da jendea lehen asteartetan. Donostian hasi ginen, baina 2018tik Bilbon eta Iruñean ere antolatzen da.

Geografikoki oso barreiatuta aurkitzen diren familiak izanik, elkar ikusteko beharrak topaketak antolatzera eraman gaitu, egun batekoak nahiz asteburukoak. Bizikidetasun hauek beste familien besarkada sentitzeko balio dute, batez ere, une latzak bizitzen ari diren familia berrienentzat, kasu askotan indarrez eta optimismoz betetzen dituen oxigeno-baloia baita.

2015ean Eusko Jaurlaritzarekin hasi genuen solasaldia lehenik eta behin, eta gero Nafarroako Gobernuarekin, aipaturiko erakundeek eskumenak dituzten gaietan aurrera egiteko, transexualen eskubideak bermatzen dituzten lege aldaketak lortu nahian bi autonomia erkidegoetan. Bi Autonomia Erkidegoetako ospitale-unitateetan transexualek jasotzen zuten tratua zen arazo larrien eta presakoenetako bat. Beste kontu garrantzitsu bat zen errealitate hauei eskola-eremuan laguntzeko abordatze egokiak bermatzeko beharra.

2016

Gure seme-alaben errealitatea inongo testu-liburu edo eskolako materialetan azaltzen ez zela ikusirik, 2016an eskolan transexualitatearen ulermena modu espezifikoan lantzeko material didaktiko aitzindari bat argitaratu genuen eta interneten ipini genuen eskuragarri. Berehala munduko hainbat lekutatik deskarga mordo bat iritsi zen, eta hainbat hizkuntzetara itzultzeko eskariak jaso genituen (gaur egun 8 hizkuntzatan dago eskuragarri).

Hurrengo pausua zakildun neska eta aludun mutil batzuk, bizitza zoriontsua duten ume errealak ezagutzea baimentzen digun ikus-entzunezko material didaktikoa argitaratzea izan zen.

Urte berean Eusko Jaurlaritzaren “Transexualitate Egoeran dauden Pertsonentzako Arreta Integralaren Gidaargitaratu zen, osasun, hezkuntza eta arlo sozialerako ekintza-protokoloak ematen dituena, eta zeinaren idazketan gure elkarteak oso era aktiboan parte hartu baitzuen eta  aurrerapen oso positiboak barneratzea lortu baitzuen.

Baina, zoritxarrez, osoko gida bat ez izateaz gain, gabezia ugari ditu, eta, nahiz eta  despatologizazioaren aldeko apustua egiten duela argudiatzen den, erabat kontraesanean erortzen da, transexualitatea patologizatzen jarraitzen baitu, eta, behar duten osasun arreta jasotzeko, sexu identitatea “egiaztatzen” duen txosten psikologiko bat eskatzen baitu. Eusko Autonomia Erkidegoko hezkuntza-zentroetan osoko formakuntza plan bat bermatzea ere ez genuen lortu.

Nafarroako Gobernuarekin oso modu atsegingarrian lana eginez, Hezkuntza Sailak adingabe transexualen kasuetan modu integral eta koordinatuan egindako abordaia  bermatzen duen plan bat inplementatzea lortu genuen. Eta sail ezberdinekin aritu ginen lanean, adingabe transexualen beharrentzako arretan aurrerapausoak emateko.

2017

2017ko urtarrilaren 1ean, dohaintza anonimo bati esker, Badira zakila duten neskak eta bulba duten mutilak” kanpaina jarri genuen martxan. 7 egunean zehar, Metro Bilbaoko eta lau hiriburuetako (Bilbo, Gasteiz, Donostia eta Iruñea) autobus geltokietan goiburu hori zuten kartelak egon ziren, haur- eta gazte-transexualitatearen ikono bilakatu zen irudi batekin batera. Komunikabideen eta sare sozialen bidez, mezua hainbat herrialdetara zabaldu zen.

Zenbait ultra taldek kanpainaren aurka eduki zuten erreakzioak erantzuna jaso zuen gizartearen eta erakundeen babes masibo moduan, eta ordura arte inoiz gertatu gabekoa lortu zen: estatu espainiarreko elkarte eta alderdi garrantzitsu guztiek adingabe transexualen eta haien gurasoen aldeko jarrera hartu eta aldeko adierazpenak egin zituzten, eta gure errealitatea informazioaren lehen planoan jartzea lortu zen. Eta ez zen hura urte hartako poztasun bakarra izango.

2017ko ekainean LGTBI+ pertsonen berdintasun sozialari buruzko Foru Legea sortu zen. Lege haren idazketan oso modu aktiboan hartu genuen parte eta gure eskaera ugari jasotzen ditu. Haietako bat Transbide zerbitzua sortzea izan zen, besteen artean,  transexualei perspektiba ez-patologizatzaile batetik arreta emateko. Zerbitzu hori urte bereko urrian abiatu zen. Nafarroako pertsona transexualei laguntza eta arreta emateko Gida” ere argitaratu zen, zeinaren idazketa prozesuan oso modu aktiboan hartu baikenuen parte.

2018

Eusko Jaurlaritzako 2017ko Legea gaurkotzeko beharraren aurrean 2018ko otsailaren 7an Eusko Legebiltzarraren aurrean proposamen bat aurkeztu genuen Transexualitatearen Lege berri baterako, aurrekoa bere garairako aitzindaria izanik ere zaharkitua geratu baita, batez ere, transexualitatea patologizatzen duelako, txosten psikologiko bat eskatuz pertsonaren izaera transexuala egiaztatzeko. Aurkezturiko proposamena alderdi politikoekin eztabaidatzen dugu eta legea laster gauzatzea espero dugu.

Astebete geroago, notizia ikaragarria jaso genuen: gure gazteetako batek bere buruaz beste egin zuen. Ekai izeneko16 urteko gazteak ez jarraitzea erabaki zuen. Bere heriotzak izugarrizko mina eragin zigun elkarteko familia guztioi, eta ohartarazi gintuen oraindik asko geratzen zaigula egiteke.

Txikienen artean hain eragin ona edukitzen ari ziren bi euskarriez gain (familia eta eskola), nerabe transexualen beharrez arduratzeko lanetan hasi ginen. Nerabeontzat oso garrantzitsuak dira pubertaroko aldaketa korporalak, besteekiko harremanak, amodioa…

Ekairen heriotzaren ondoren, elkartea euskal osasun zerbitzuekin elkartu zen eta hainbat konpromiso lortu genituen, Gurutzetako Genero Identitateko Unitateko arretan hobekuntza nabarmen bat suposatu zuena, nahiz eta oraindik psikiatriatik pasatzea eskatzen den pertsona bat transexuala den “egiaztatzeko”, jada zaharkitua dagoen 2017ko Legeak hala agintzen baitu, argi eta garbi urratuz pertsonaren duintasuna eta giza eskubideak.

2019

Elkartea azkar hazi da eta hasierako 8 familiatik ehun baino gehiago izatera pasatu gara. Astero jende berri gehiago batzen zaigu, beraiek bizitzen ari diren egoera berdina bizitzen duten familiak topatzen baitituzte elkartean, bizi behar duten abentura berrian entzun eta ulertuko dituztenak eta gidari izan daitezkeenak, hau da, haien seme edo alabei izan nahi dutena izateko bidaian lagunduko dituztenak.

2018 amaieran Chrysallis estatu mailako elkartearen  lurralde-ordezkaritza izateari uztea erabaki genuen eta 2019ko urtarrilean  gure  elkartearen izen berria, “Naizen”, irudi berria, spot-a, etab. aurkeztu ditugu eta, horrekin guztiarekin batera, haur- eta gazte-transexualitatea ulertzeko eta laguntzeko kalitatezko informazio ugariko webgune hau.