Skip to main content

Nafarroako haur eta gazte transexualen familientzako gida

Nafarroan bizi direnentzako arreta-zerbitzuak eta gidaliburua

Ikastetxean edo institutuan

Ikastetxean edo institutuan ez dakite egoera onartzen, edo ez dute onartu nahi. Zer egin dezaket?

Jakizu Nafarroako Gobernuaren Hezkuntza Departamenduak baduela transexualitate-egoeran dauden neska-mutilak artatzeko protokolo bat. Beraien web-orrian eskuratu dezakezu: jaitsi agiria.

Egokiena ikastetxearekin hitz egin eta protokoloaren berri ematea da. Hala ere ez badute aplikatzen, Nafarroako Gobernuaren Hezkuntza Sailera jo dezakezu, zure eskaria aintzat har dezaten, eta ikastetxean esku har dezaten.

Ikastetxean edo institutuan bada nire seme edo alabari iseka egiten dion ikaskide bat edo gehiago. Zer egin dezaket?

Ez da inolaz ere onargarria zure seme edo alabak sexu-identitateagatik jazarpenik jasatea. Lehen-lehenik, tutorearekin hitz egin beharko duzu, arazoa errotik moztu dezan. Hala gertatzen ez bada, ikastetxean bizikidetzaz arduratzen den pertsonari eta zuzendaritza-taldekoei jakinarazi beharko diezu

Hala ere jazarpen-egoera ez bada amaitzen, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamendura jo behar da, zehazki Bizikidetza eta Hezkidetza Atalera, bertatik egoerak eskatzen duen protokoloa abiarazi ahal dezaten. Beraien e-postako helbidea convive@navarra.es da, eta telefonoa, berriz, 848 42 47 77.

Eta irakaslea baldin bada nire seme edo alaba gutxiesten edo jazartzen duena?

Aurrekoa bezala, ez da inolaz ere onargarria, eta urrats berberak eman beharko dituzu. Azken finean, Hezkuntza Sailak hartu beharko ditu arazoa konpontzeko neurriak. Beraien e-postako helbidea convive@navarra.es da, eta telefonoa, berriz, 848 42 47 77.

Zer egin behar dut nire seme edo alabaren izena Nafarroako Gobernuaren Hezkuntza Saileko “Educa” aplikazioan jasota agertu dadin?

Ikastetxeak derrigorrez jaso behar du zuen seme edo alabaren izen hautatua bere barne-zerrendetan. Gainera, “Educa” aplikazioan haren izena aldatzea eskatu diezaiokezue ikastetxearen zuzendaritza-taldeari.

Osasun-zentroan

Nire seme edo alaba pubertarora hurbiltzen ari da, edo sartua da bertan, eta nahi ez dituen bigarren mailako zenbait sexu-ezaugarriren garapena eten behar du, edo nahi dituen haiek garatu. Nora joan behar naiz?

Pertsona transexualentzako osasun-arreta diziplinarteko zentro berri batean ezarri da (Transbide); bertan biltzen dira, LGTBI+ pertsonen berdintasun sozialari buruzko ekainaren 18ko 8/2017 Foru Legearen kariaz gure seme-alaben eskubide diren osasun-zerbitzuak. Legea onartu aurretik ez bezala, dagoeneko ez da inolako txosten psikologiko edo psikiatrikoren beharrik eskubide horiek baliatu ahal izateko.

Ziur asko, honezkero izango zenuen harremanik zure seme edo alabaren pediatrarekin, eta logikoena da hark Transbidera bideratzea. Zerbitzua ezagutzen ez badu, eskatu egiozu informazioa biltzeko, edo, bestela, deitu ezazu zuk zeuk Transbidera.

Transbide, harremanetarako datuak

  • Sexu eta Ugalketa Osasunaren Arretarako Zentroa
  • San Kristobal kalea s/n. 31015 Iruñea
  • Telefonoa: 848 422 761
  • mail: transbide@navarra.es

Transbidek eskaintzen dituen zerbitzu guztiak kontsultatu ditzakezu pertsona transexualen, transgeneroen eta intersexualen osasun arreta antolatzen duen Foru Aginduan.

Aisialdia eta kirol jarduerak

Igerilekuan edo kiroldegian, erabili al ditzake nire seme edo alabak bere sexuari dagozkien aldagela eta komunak?

LGTBI+ pertsonen berdintasun sozialari buruzko ekainaren 18ko 8/2017 Foru Legeak ez du zalantza-izpirik uzten: zure seme edo alabak bere sexuari dagozkien aldagelak -eta beste edozein instalazio- erabili ditzake. Ezin argiago adierazitako dago, besteak beste, 35. artikuluaren 3. puntuaren azken paragrafoan: “Baldin eta kirol-, kultur- eta aisia- eta astialdi-jarduerak egiten diren tokietan sexuaren arabera bereizitako instalazioak badaude, nola baitira komunak eta aldagelak, parte-hartzaile transexual edo/eta transgeneroei (gainerakoei bezalaxe) bermatuko zaie sentitutako sexuari dagozkion instalazioetara sartu eta haiek erabiltzea”.

Inprimatu ezazu legea, eta paragrafo hori ondo markatu duzularik, hitz egin ezazu kirol klubaren edo igerilekuaren arduradunarekin; esaiozu legea bete behar duela.

Nire seme edo alabaren izena eman nahi dut, eskolaz kanpoko jardueraren batean, ludotekan, liburutegian, hiri-kanpamenduan, lantegiren batean edo abarretan parte har dezan.

Aisialdi-zentro horiek haren sexu eta izen sentituen arabera tratatu behar du derrigorrez zure seme edo alaba, eta behar diren agirien edo karnetean izen sentitu hori adierazi.

Hauxe dio 8/2017 Foru Legearen 34. artikuluaren 6. puntuak: “Txartel edo identifikazio-agiri bat eskatzen den liburutegi eta kultur zentro publiko guztietan, agiri horrek pertsona transexual edo/eta transgeneroen identitatea eta sentitutako sexua islatuko ditu”.

Nire seme edo alabak kirol-jardueraren batean aritzen da, eta konpetizioan bi sail daude, neskak eta mutilak. Hartu al dezake parte bere sexuari dagokion horretan?

Bai, jakina. Argi eta garbi uzten du 35. artikuluaren 1. puntuak: “Nafarroako Foru Komunitatean egiten diren kirol ekitaldi eta txapelketetan, haietako parte-hartzaile diren pertsona transexual edo/eta transgeneroak ondorio guztietarako haien sexu-identitatearen arabera izanen dira aintzat hartuak”.

Administrazioaren alorrean

Izena eta sexua aldatu nahi ditugu Erregistroan. Zer egin behar dugu?

Erregistroan izena eta sexua aldatzea Estatu mailako lege baten menpe dago, hain zuzen ere Trans pertsonen berdintasun erreala eta eraginkorrerako eta LGTBI pertsonen eskubideen bermerako otsailaren 28ko 4/2023 legearen menpe. https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2023-5366

Lege horrek 14 urtetik gorakoa izatea eta Espainiako nazionalitatea izatea eskatzen du. 16 urtetik gorakoek bere kabuz aurkeztu ahal dute dokumentazioa eta 16 urtetik behera eta 14 urtetik gorakoek bere ordezkari legalen laguntzaz egingo dute.

14 urtetik behera eta 12 urtetik gorakoek epailearen baimena eskatu ahalko dute sexuaren aipamena erregistroan aldatzeko eta epaileak erabakiko du ematen dion.

12 urtetik beherakoentzat legeak izena aldatzea baino ez du ahalbideratzen.

Izena edota sexu-aipamenaren aldaketa eskatzeko eraman beharrekoak:

  • Eskabidea
  • Hitzez hitzeko jaiotza-agiria
  • Familia-liburua
  • Adingabearen NANa, baldin badu
  • Gurasoen NANak
  • Errolda

Epailearen baimena eskatu behar izanez gero (12 eta 14 urte artekoak) gomendagarria da izen berriarekin duen dokumentazioa aurkeztea: ikastetxeko txostenak edo notak, Osakidetzako txartela, pertsona transexualentzako Eusko Jaurlaritzaren agiria, igerileku karneta, liburutegi karneta…

Izena aldatu nahi dugu osasun-txartelean edo bankuko agirietan. Zer egin behar dugu?

Aldaketa horiek egiteko, aurretiaz Erregistro Zibilean seme edo alabaren izena aldatu beharra dago; izan ere, osasun-txartela Estatuaren eskumen batetik eratortzen da, GSIN edo Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionaletik, eta Erregistro Zibilaren aldaketa eskatzen du.

Gauza bera gertatzen da banku-libretan izena aldatu nahi izatera. Haurraren izen eguneratua duen familia-liburua aurkeztu behar da nahitaez.

Arreta-zerbitzuak

Naizen

Adingabe transexualen familiei arreta emateko zerbitzua
Informazioa, aholkularitza sexologikoa eta arreta, familiatik familiara

KATTALINGUNE

Nafarroako Gobernuko LGTB Zerbitzu Publikoa

HARROTU

Iruñeko Udalaren LGTB pertsonei arreta egiteko zerbitzua

Nafarroako transexualei laguntzeko eta arreta emateko gidaliburua