Jakizu Euskal Autonomi Erkidegoan badela transexuliate-egoeran dauden haurrei arreta egiteko protokolo bat, eta haren 4. atalak Hezkuntzaren esparrua jorratzen du.
Ikastetxea harremanetan jarri behar da Berdindu Eskolak zerbitzuarekin, zeinak jarduteko protokolo (PDF) bat duen. Egokiena ikastetxearekin hitz egin eta protokoloaren berri ematea da. Hala ere ez badute aplikatzen, Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailera jo dezakezu, zure eskaria aintzat har dezaten, eta ikastetxean esku har dezaten.
Ez da inolaz ere onargarria zure seme edo alabak sexu-identitateagatik jazarpenik jasatea. Lehen-lehenik, tutorearekin hitz egin beharko duzu, arazoa errotik moztu dezan. Hala gertatzen ez bada, ikastetxean bizikidetzaz arduratzen den pertsonari eta zuzendaritza-taldekoei jakinarazi beharko diezu.
Hala ere jazarpen-egoera ez bada amaitzen, Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailera jo behar da. Eskola-jazarpena, genero-indarkeria edo sexu-identitate edo -orientazioagatiko haurren aurkako tratu txarrak gertatuko balira, berdinen arteko jazarpenaren aurkako protokoloa abiaraziko da, eta horren berri emango zaio Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Ikuskaritzari.
Aurrekoa bezala, ez da inolaz ere onargarria, eta urrats berberak eman beharko dituzu. Azken finean, Hezkuntza Sailak hartu beharko ditu arazoa konpontzeko neurriak.
Ikastetxeak derrigorrez jaso behar du zuen seme edo alabaren izena bere barne-zerrendetan. Gainera, “Ikasgunea” aplikazioan haren izena aldatzea eskatu diezaiokezue ikastetxearen zuzendaritza-taldeari. Oztoporik jartzen badizuete, Transexualitate-egoeran daudenei arreta integrala emateko gidatik hartutako testu hauek eraman ditzakezue:
“Eskola-bizitzaren zenbait esparrutan neurriak hartzeko obligazioa ere badute ikastetxeek: ikaslearen eskola-agirietan izenak aldatzea ala ez erabakitzea; nola erabili zenbait espazio, hala nola komunak eta aldagelak… Orobat, familiek egoera horretan hezkuntza sistematik eta ikastetxetik zer jaso dezaketen jakiteko eskubidea dute”.
IKASTETXEAK HAR DITZAKEEN OINARRIZKO ANTOLAKETA-NEURRIAK
Pertsona bakoitza bakana dela kontuan hartuta, oinarrizkoa da kasu bakoitzean planteatzen diren premiei erreparatzea. Premia horien arabera, irakasle-taldeak, adingabeak eta haren familiak baloratu ahalko dute honako neurriren bat har daitekeen: Irakasleek eta irakasleak ez diren langileek, ikaslearengana jotzen dutenean, ikasleak berak edo/eta familiak jakinarazi dieten izena erabiltzea, bai eskolako jardueretan zein eskolaz kanpokoetan (azterketak barne)”.
Gurutzetako ospitaleko Genero Nortasun Unitatean eskaintzen da pertsona transexualentzako osasun-arreta; bertan biltzen dira gure seme-alaben eskubide diren osasun-zerbitzuak.
Genero Identitate Unitatea (GIU)
Lehen mailako arretatik, pediatrak edo familia-medikuak bideratu beharko zintuzkete. Ez badu zerbitzua ezagutzen, eskatu egiozu informazioa biltzeko (Transexualitate-egoeran daudenei arreta integrala emateko gida Interneten dago); bestela, deitu ezazu zuk zeuk Unitatera. Edonola ere, jakizu zure seme edo alabak ez duela zertan osasun mentalera joan.
Bai, Transexualitate-egoeran daudenei arreta integrala emateko Gida. Hezkuntza, gizarte eta osasunaren esparruetatik gomendatutako jardunak. Izenekoa (Eusko Jaurlaritza, 2016).
Bai, ekainaren 28ko 14/2012 Legearen III. Kapituluan jasotzen dira eskubide horiek.
Erregistroan izena eta sexua aldatzea Estatu mailako lege baten menpe dago, hain zuzen ere Trans pertsonen berdintasun erreala eta eraginkorrerako eta LGTBI pertsonen eskubideen bermerako otsailaren 28ko 4/2023 legearen menpe. https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2023-5366
Lege horrek 14 urtetik gorakoa izatea eta Espainiako nazionalitatea izatea eskatzen du. 16 urtetik gorakoek bere kabuz aurkeztu ahal dute dokumentazioa eta 16 urtetik behera eta 14 urtetik gorakoek bere ordezkari legalen laguntzaz egingo dute.
14 urtetik behera eta 12 urtetik gorakoek epailearen baimena eskatu ahalko dute sexuaren aipamena erregistroan aldatzeko eta epaileak erabakiko du ematen dion.
12 urtetik beherakoentzat legeak izena aldatzea baino ez du ahalbideratzen.
Izena edota sexu-aipamenaren aldaketa eskatzeko eraman beharrekoak:
Epailearen baimena eskatu behar izanez gero (12 eta 14 urte artekoak) gomendagarria da izen berriarekin duen dokumentazioa aurkeztea: ikastetxeko txostenak edo notak, Osakidetzako txartela, pertsona transexualentzako Eusko Jaurlaritzaren agiria, igerileku karneta, liburutegi karneta…
Bai. Eusko Jaurlaritzaren transexualitate egoeran dauden pertsonei administrazio autonomikoarn menpeko agiri guztiak aldatzea ahalbidetzen dien dekretu baten bitartez, NANa, pasaportea eta erregistro zentralaren menpeko banku-kontuak izan ezik, administrazio-agiri ia guztiak aldatu daitezke.
Adingabe transexualen familiei arreta emateko zerbitzua.
Informazioa, aholkularitza sexologikoa eta arreta, familiatik familiara.
LGTBI kideak dituzten familiei zuzenduriko arreta zerbitzu instituzionala
Ikastetxeei aholku emateko zerbitzu instituzionala
© 2025 Naizen.
